Mostar i është njohur  prej kohësh për shtëpitë e tij të vjetra orientale dhe për një urë, emrin e të cilit ka marrë. Në luftën gjatë  1992-1995, pjesa më e madhe e qytetit historik dhe Urës së Vjetër të dizenjuara nga arkitekti i famshëm Hajdurin, u shkatërrua. Rajoni i Urës së Vjetër, me tiparet e saj pre-Otomane, Otomane, Mesdhetare dhe të Evropës perëndimore është një dhembull i veçantë i vendbanimeve urbane multikulturore. Ura e Vjetër e rikonstruktuar dhe Qyteti i Vjetër i Mostarit janë simbole të bashkimit, kooperimit ndërkombëtar dhe bashkëekzistencës së kulturave të ndryshme, etnike dhe fetare. Me “rilindjen ” e Urës së Vjetër dhe rrethinave të saj, domethënja dhe fuqia simbolike e qytetit të Mostarit – një simbol i jashtëzakonshëm dhe universal i bashkëekzistencës së komuniteteve  që i përkasin  kulturave, begraundeve fetare e etnike  të ndryshme – është përforcuar dhe zgjeruar

Ky sajt u bë pjesë e Listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s më 2005. Zonat histrorike në Stolac, Poçitel dhe Bllagajë, sajtet e Shpellës së Vjetrenicës në Zavallë dhe nekropoli në Bllidinjë janë në Listën në Tentativë, dhe aktualisht janë duke u zhvilluar dokumentet për statusin. Në disa sajte është ende duke u ndërmarrë puna kërkimore konservuese, si për shembull në Stollac dhe Poçitel.

Tërësia arkitekturore dhe natyrore e Blagaj krijon një bashkësi të përmbajtur hapsinore dhe topografike. Blagaj është një nga strukturat urbane me ngjashmëri rurale më me vlerë në Bosnje Herzegovinë e dallueshme nga struktura të tjera të ngjashme si rezultati i:

• planit urbanistik mjaft të degëzuar dhe të shpërndarë, organikisht i lidhur vetëm me pozicionin e çarshisë si elementi qëndror funksional;
• pranisë së fortesës  së Stefan Gradit si element qëndror funksional.

Struktura urbanistike e Blagaj, fizionomia hapsinore dhe organizimi mund të vërehen në  zonat periferike të fortesës mesjetare, të cilat u transformuan gjatë sundimit Otoman në një “Kasaba” (qytet) dhe më pas në një qëndër administrative. Periudha Austro-Hungareze nuk solli ndryshime nga pikpamja e zhvillimit urbanistik të Blagaj. Periudha ndërmjet dy luftrave botërore u karakterizua nga ndërprerja e zhvillimit urban deri në 1961 kur pati një rritje të papritur të popullsisë dhe të ndërtesave pa leje në rajonet e banuara.

Një analizë e trashëgimisë arkitekturore të Blagaj dhe e lagjeve të vjetra urbane (mahalas) tregon që ndërtesat me vlerë të madhe panoramike dhe monumentale okupojnë një zonë relativisht të  kufizuar përgjatë lumit Buna: Nga ura Leho deri te burimi i Bunës dhe nga mahallat  Bunsko e Harmana te mahalla Carska ose Czamija. Këto përfaqësojnë kufijtë e qëndrës historike të Blagaj, me çarshinë dhe mahallat më të vjetra,  tregun dhe sheshin e  punimeve artizanale. Mahallat e tjera (me përjashtim të Do dhe Podgrade) janë më pak të populluara dhe emrat e tyre më së shumti kanë rrjedhur thjesht nga toponimet e rajoneve  e vendbanimeve  më të vjetra.

Si tiparet orientale dhe ato Mesdhetaren janë të dukshme në urbanistikën e Blagaj, ndërkohë që vendbanimi në vetvete dëshmon për  influencën e një sërë faktorësh: konfigurimin natyror të terrenit dhe marrdhëniet social ekonomike.

Lumenjtë janë arteriet e rajoneve urbane të Mostarit, Stolac, Blagaj dhe Ljubuski dhe ndodhen mu në qendër të vendbanimeve të tyre. Për këto rajone urbane  të lokalizuar në lumenjtë më të mëdhenj është e zakontë arkitektura lokale e urave dhe mullijve. Marrdhënja ndërmjet njerëzve dhe mjedisit të tyre natyror që ka ndikuar në krijimin e kësaj tërësie arkitekturore e natyrore dëshmojnë për mënyrën e  veçantë të shfrytëzimit të resurseve natyrore që është mbi të gjitha e qëndrueshmë. Mënyra se si janë të vendosura ndërtesat tregojnë se mjeshtrit e ndërtimit kanë menduar t’i integrojnë ato me mjediset e tyre natyrore në mënyrën më të thjeshtë të mundshme pa ju imponuar mjedisit dhe pa e nënshtruar atë. Mënyra se si rrjedha e ujit shfrytëzohet, larg, për të mos dëmtuar burimet dhe natyrën përreth, respekton tiparet specifike dhe limitet e mjedisit rrethues.

Mullinjtë më të hershëm të evidentuar në Ballkan datojnë që nga shek. 10. Edhe pse është e vështirë të thuhet se kur janë ndërtuar mullinjtë e parë në Herzegovinë, ka të ngjarë të ketë ndoshur gjatë periudhës Romake. Dokumentet më të hershme datojnë që nga 1465. Mullinjtë që janë ruajtur datojnë që nga shek. 18 dhe 19 por janë ndërtuar në themelet e ndërtesave më të hershme që ose janë shembur nga vërshimet e lumejve  ose nga njerëzir për të ndërtuar mullinj më të mëdhenj. Pozicionimi i tyre varet vetëm nga forcat e rrymave: ato janë ndërtuar aty ku rryma nuk eshte shumë e fortë, duke siguruar një burim të qëndrueshëm energjie për fuqizimin e rrotave të mullirit. Ky dhe vetëm ky faktor dikton lokalizimin  e tyre në qytet. Pjesa më e madhe e ndërtesave të mullijve të ujit paraqesin të njëjtën strukturë pa ndryshime të mëdha. Mënyra se si ato janë ndërtuar  varej plotësisht nga funksioni i tyre dhe si të tilla ato janë të zhveshura nga cdo tepri në tërësi dhe në detajet më të vogla, pa asnjë dekorim. Shumica e mullijve ka një histori të vetën, e ndërtuar mbi lumë dhe pothuajse gjithmonë me çati me kulm. Të para nga rrjedha e sipërme, pozicionimi  i tyre, diktuar nga funksionimi i rrotave, të bën të mendosh se janë struktura me dy katë, ku i sipërmi mbahet nga harqet e atij të poshtëmit.